ภาคที่ 2 เซน : (24.) ศากยะมุนี
ภาคที่ 2 เซน
ศากยะมุนี
“พุทธธรรมอันล้ำลึกและล้ำเลิศสุดประมาณนี้
ท่านได้แต่ใดมา? ผู้ใดถ่ายทอดให้ท่าน
และตัวท่านรับการถ่ายทอดมาได้อย่างไร”
นิรนาม
วิถีแห่งเซนอันมีลักษณะพิเศษจำเพาะอยู่ที่การฝึกนั่งสมาธิ (ซะเซน) และการมุ่งไขปริศนาธรรม (โคอาน) เพื่อมีประสบการณ์ทางวิญญาณโดยตรงแบบฉับพลันในการรู้แจ้งที่เรียกกันว่า “ซาโตริ”นั้นมีถิ่นกำเนิดในประเทศจีนที่ปรมาจารย์เซนคนแรกจากอินเดียนำมาเผยแพร่และก่อตั้งสำนักเซนแห่งแรกที่นั่น
เซนถือกำเนิดในจีนก็จริงแต่กลับไปเบิกบานในญี่ปุ่นและจากญี่ปุ่นเผยแพร่สู่ซีกโลกตะวันตกอย่างกว้างขวางในช่วงเวลาหนึ่งร้อยปีเศษเท่านั้นเอง “เซน” แทบเป็นปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมไม่กี่อย่างที่โลกตะวันตกยอมสยบให้แก่โลกตะวันออกอย่างยอมรับนับถือสิ่งที่ทำให้ “เซน” อันเป็นแก่นแท้หรือหัวใจของภูมิปัญญาตะวันออกนี้เป็นที่ยอมรับนับถือแก่ชาวตะวันตกผู้อหังการและหยิ่งทะนงในความรู้ความสามารถของตนเป็นยิ่งนักมิใช่อิทธิฤทธิ์หรือปาฏิหาริย์อันเกิดจากอำนาจจิตหรือพลังจิตแต่อย่างใดเลยและก็มิใช่ความเร้นลับที่ไม่อาจหยั่งถึงและน่าหวั่นหวาดแต่เป็นปัญญาญาณล้วนๆที่เผยออกมาจากสภาวะจิตที่สูงส่งและลึกล้ำยิ่งสภาวะหนึ่งที่คนทั่วไปหรือแม้แต่ “คนเก่ง” อย่างชาวตะวันตกก็ยากที่จะหยั่งถึง
แน่นอนว่ารากเหง้าของเซนล้วนเกี่ยวโยงกับมหาบุรุษผู้หนึ่งผู้ที่ชาวจีนเรียกว่าศากยะมุนีหรือที่พวกเราเรียกท่านด้วยจิตคารวะสุดสูงสุดบูชาว่าสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
เซนเป็นภาษาญี่ปุ่นที่มาจากอักษรจีนที่ออกเสียงเป็นภาษาจีนว่าฉานซึ่งมาจากคำว่าฌานในภาษาบาลีนั่นเองแต่เซนไม่ใช่ภาวะเดียวกับฌานสมาบัติซึ่งพวกฤาษีหรือพวกโยคีก่อนพระพุทธเจ้าเข้าถึงได้แล้วเพราะเจ้าชายสิทธัตถะหรือศากยะมุนี (มุนีจากราชวงศ์ศากยะ) ขณะที่กำลังบำเพ็ญบารมีก่อนตรัสรู้ก็เข้าถึงสภาวะของฌานสมาบัติได้อยู่ก่อนแล้วแต่สภาวะของฌานสมาบัติอันพระองค์เข้าถึงได้แล้วนี้กลับยังไม่สามารถทำให้พระองค์กลายมาเป็นพระพุทธเจ้าหรือพระพุทธะ (Buddha) ได้
สิ่งที่เซนให้ความใส่ใจอย่างยิ่งยวดมิใช่คำสั่งสอนมิใช่เทคนิคการทำสมาธิแต่เป็นประสบการณ์โดยตรงในห้วงขณะแห่งการรู้แจ้งห้วงขณะที่เกิดปัญญาจักษุแลเห็นสัจจธรรมอันสูงสุดแก่ผู้บำเพ็ญบารมีอย่างศากยะมุนีจนพระองค์กลายมาเป็นพระพุทธะได้
เซนเห็นว่าการรู้แจ้งของพระพุทธะนั้นเป็นสิ่งที่บังเกิดขึ้นอย่างฉับพลันการบำเพ็ญทุกขกิริยากว่าหกปีของเจ้าชายสิทธัตถะมิใช่การฝึกตนอย่างเป็นระบบอย่างเป็นขั้นตอนอย่างค่อยเป็นค่อยไปเพื่อนำไปสู่การรู้แจ้งหรือการตรัสรู้แต่เป็น “ทางผ่าน” ที่พระองค์ต้องผ่านเพื่อนำพาพระองค์ไปสู่การรู้แจ้งอย่างฉับพลันในคืนนั้นคืนเดียวเนื่องเพราะโพธิญาณมิใช่ได้มาจากการสั่งสมความรู้ตามลำดับแต่โพธิญาณได้มาจากการบรรลุในคราวเดียวได้มาพร้อมๆกับการเข้าถึงจิตสำนึกแห่งจักรวาลและการกลายเป็นพระพุทธะของพระองค์ในคืนแห่งการตรัสรู้นั้น
การกลายเป็นพระพุทธะของศากยะมุนีคือการเข้าถึงจิตสำนึกแห่งตัวตนอันใหม่ของพระองค์ในฐานะที่เป็นพระพุทธะจนพระองค์กล้าที่จะบันลือสีหนาทประกาศก้องให้ทั่วโลกได้รับรู้ว่า
พระองค์ เป็นผู้ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง
พระองค์ เป็นผู้ไกลจากกิเลส (อรหันต์)
พระองค์ เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ
พระองค์ เป็นผู้รู้โลกอย่างแจ่มแจ้ง
พระองค์ เป็นครูผู้สอนเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
พระองค์ เป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบานด้วยธรรม
เซนเห็นว่าการถ่ายทอดพุทธธรรมของพระศาสดามิอาจกระทำได้โดยผ่านตัวอักษรหรือผ่านตัวคำสอนแต่มันจักบังเกิดขึ้นจริงๆได้โดยผ่านการถ่ายทอดจากจิตไปสู่จิตจากวิญญาณไปสู่วิญญาณและจากพุทธะไปสู่พุทธะเท่านั้นด้วยเหตุนี้สายสืบทอดพุทธธรรมของเซนซึ่งเริ่มจากพระพุทธเจ้าที่ตามตำนานบอกเล่าว่าได้ทรงถ่ายทอดพุทธธรรมของพระองค์ผ่านจิตสู่จิตให้แก่พระมหากัสสปะและทรงยอมรับว่ากัสสปะเธอมีธรรมอันเสมอเราอนึ่งการถ่ายทอดกันจากจิตสู่จิตวิญญาณสู่วิญญาณและกายสู่กายนี้ยากที่จะตรวจสอบพิสูจน์กันในทางตำราหรือเอกสารใดๆก็จริงแต่การสืบทอดในอินเดียสืบต่อจากพระมหากัสสปะมาอีก 26 รุ่นจนถึงรุ่นพระมหาโพธิธรรมหรือปรมาจารย์ตั๊กม้อของชาวจีนคือการยืนยันที่ดีที่สุดของการมีการสืบทอดการถ่ายทอดพุทธธรรมของสายเซนนี้เพราะหากไม่มีปรมาจารย์ตั๊กม้อก็ไม่มีทางที่จะมีเซนเกิดขึ้นในจีนและที่อื่นๆหลังจากนั้น
Powered by
MakeWebEasy.com